Toen Harry Belafonte in 1957 voor het eerst Day-O! Dayhayhay-O!
uitriep, was hij zich niet bewust van de enorme impact die
deze kreet zou hebben. De uitroep vormt namelijk de basis
voor het wereldwijde succes van zijn hit
'The Banana Boat Song' (Day-O).
Het bezorgt hem ook de bijnaam The King Of Calypso. Bovendien
zet het liedje vele artiesten aan tot een nadere verkenning
van de verschillende Zuid Amerikaanse muziekstijlen.
Harold George Belafonte, Jr. (oorspronkelijk
Belafonete) werd op 1 maart, 1927 geboren
in New York en groeide op in Harlem. Van 1935 tot 1940 woonde
hij met zijn moeder in haar vaderland Jamaica . Na zijn
terugkeer naar New York volgde Belafonte de George Washington
High school.
Belafonte was van 1948 tot 1957 getrouwd met psychologe
Marguerite Byrd. Samen kregen zij twee dochters. In 1957
trouwt hij met actrice en danseres Julie Robinson. Zij hebben
samen een zoon en een dochter. Na een huwelijk van 47 jaar
gingen Belafonte en Robinson uit elkaar in 2004. In april
2008 trouwde Belafonte voor de derde keer met fotografe
Pamela Frank. Hij woont in het dorp Chatham in de staat
New York.
Harry Belafonte, vroege carriere
Na een voortijdig schoolverlaten trad Belafonte in dienst
bij de Amerikaanse marine in 1944. Hij keerde terug naar
New York City na zijn ontslag en werkte als conciërge-assistent
toen hij voor het eerst deelnam aan een productie in het
American Negro Theatre (AMT). Gefascineerd door de uitvoering,
bood de jonge marine-veteraan zich aan als vrijwilliger
voor het AMT en besloot uiteindelijk om acteur te worden.
Belafonte
studeerde drama aan de Dramatic Workshop van Erwin Piscator,
waar zijn klasgenoten Marlon Brando, Walter Matthau en Bea
Arthur waren. Naast het verschijnen in AMT-producties, trok
hij de aandacht van muziekagent Monte Kay, die Belafonte
de mogelijkheid bood om op te treden in een jazzclub genaamd
de Royal Roost. Gesteund door getalenteerde muzikanten als
Charlie Parker en Miles Davis, werd Belafonte een populaire
act in de club. In 1949 kreeg hij zijn eerste platencontract.
Aan het begin van de jaren vijftig had Belafonte populaire
muziek uit zijn repertoire laten vallen ten gunste van folk.
Hij werd een fervent student van traditionele volksliederen
van over de hele wereld en trad op in clubs in New York
City als de Village Vanguard.
Harry Belafonte, de acteur
Gedurende deze tijd was Belafonte ook succesvol als acteur:
debuteerde op Broadway in 1953 en won het jaar daarop een
Tony Award voor zijn werk in de Almanac van John Murray
Anderson, waarin hij verschillende van zijn eigen liedjes
uitvoerde. Belafonte verscheen ook in een andere goed ontvangen
muzikale revue, 3 voor Tonight, in 1955.
Rond
deze tijd lanceerde Belafonte zijn filmcarrière.
Hij speelde een schooldirecteur tegenover Dorothy Dandridge
in zijn eerste film, Bright Road (1953). Het paar herenigde
het jaar daarop voor Otto Preminger's Carmen Jones, een
verfilming van de Broadway-musical (zelf een aanpassing
van de opera Georges Bizet, Carmen), met Belafonte in de
hoofdrol als Joe naast de Oscar-genomineerde Dandridge.
Belafonte
genoot enig succes door zijn samenwerkingen met oude vriend
Sidney Poitier, waaronder Buck's the Preacher uit 1972 en
Uptown Saturday Night uit 1974. Hij maakte ook tal van televisieoptredens
in de jaren 1970 en 1980, waaronder een gastplek in The
Muppet Show, waarop hij enkele van zijn meest populaire
liedjes zong. Belafonte werkte ook met Marlo Thomas aan
de speciale kinderbijeenkomst Free To Be ... You and Me.
Belafonte
keerde terug naar het grote scherm in de jaren negentig
en speelde eerst in de Hollywood-insiderfilm The Player
(1992). White Man's Burden (1995), samen met John Travolta,
was een commerciële en kritische teleurstelling, maar
Belafonte deed het beter in Robert Altman's Kansas City
(1996) en speelde een harteloze gangster. Hij speelde later
in het politieke drama Swing Vote uit 1999 en verscheen
in 2006 in Bobby, over de moord op Robert F. Kennedy.
Harry Belafonte, de zanger
Het succes van Carmen Jones in 1954 maakte van Belafonte
een ster en al snel werd hij een muzieksensatie. Met RCA
Victor Records bracht hij Calypso (1956) uit, een album
met zijn kijk op traditionele Caribische volksmuziek. "The
Banana Boat Song (Day-O)" bleek een enorme hit. Meer
dan alleen een populair nummer, had het ook een speciale
betekenis voor Belafonte: "Dat nummer is een manier
van leven," vertelde Belafonte later aan de New York
Times. "Het is een lied over mijn vader, mijn moeder,
mijn ooms, de mannen en vrouwen die zwoegen in de bananenvelden,
de rietvelden van Jamaica."
Calypso introduceerde inAmerika een nieuw muziekgenre en
werd het eerste volledige album waarvan 1 miljoen exemplaren
werden verkocht en dat leidde ertoe dat Belafonte de bijnaam
'Koning van Calypso' kreeg. De zanger werkte ook samen met
andere folkartiesten, waaronder Bob Dylan en Odetta, met
wie hij een versie van het traditionele kinderliedje "There's
a Hole in My Bucket" opnam. In 1961 had Belafonte opnieuw
een grote hit met "Jump in the Line".
Belafonte
was de eerste Afro-Amerikaan die een Emmy won voor de Revlon
Revue: Tonight with Belafonte (1959) en de eerste Afro-Amerikaanse
televisieproducent. In 1970 werkte hij samen met zangeres
Lena Horne voor een tv-special van een uur waarin hun talenten
werden getoond. Belafonte bleef albums uitbrengen in de
jaren zeventig, hoewel zijn productie tegen het midden van
het decennium af nam.
Harry Belafonte, de activist
(Geleend van BELINDA VAN DE GRAAF 10 maart 2012, Dagblad
Trouw)
Dat Harry Belafonte zo betrokken was bij de Amerikaanse
beweging voor burgerrechten is voor velen een eyeopener.
Dat hij een bescheiden Hollywood-carrière had en
VN-ambassadeur was, zullen de meesten ook nog wel mee hebben
gekregen. Maar dat hij zo betrokken was bij de Amerikaanse
burgerrechtenbeweging, is een eyeopener.
De Amerikaanse Susanne Rostock stelt het aan de orde in
haar documentaire 'Sing your Song' die eigenlijk meer een
gefilmde autobiografie is waarin de 85-jarige, maar nog
immer vitale Belafonte met schurende stem vertelt over zijn
leven in de Amerikaanse showbiz en vooral over de oorsprong
van zijn politiek activisme.
Bij het horen van zijn levensverhaal dat in 1927 in de New
Yorkse wijk Harlem begint, en zich al snel naar een grootmoeder
in Jamaica verplaatst, vallen de schellen je wel van de
ogen. Hoe Belafonte in de jaren vijftig als Broadway's Newest
Golden Boy door de VS toerde, maar in Las Vegas niet door
de voordeur het hotel in mocht, en ook niet in de main dining
room mocht eten, terwijl zijn naam levensgroot op het affiche
stond. Er doemt een huiveringwekkend beeld op van Amerika
als een streng gesegregeerde samenleving waar blacks tweederangs
burgers zijn, en de dienstingang kunnen nemen, ook als ze
Belafonte heten.
De wortels van zijn politieke activisme liggen nog iets
verder terug, in de ervaringen die hij tijdens de Tweede
Wereldoorlog bij de marine had. Belafonte was munitielader,
een hondenbaan die vaak gereserveerd was voor zwarte matrozen.
Als Hollywoodidool in de jaren vijftig was er niks aan de
hand toen hij onder regie van Otto Preminger deel uitmaakte
van de zwarte bezetting van 'Carmen Jones' (1954). Maar
drie jaar later was het raak. In 'Island in the Sun' had
Belafonte een romantische relatie met een blanke vrouw,
gespeeld door Joan Fontaine. Grote commotie. Interraciale
relaties waren taboe in het Amerika van 1957.
Een decennium later, in 1968, trad Belafonte op in een tv-show
met de populaire Britse zangeres Petula Clark. Ze zongen
een duet, een ontroerend anti-oorlogslied waarbij Clark
op een gegeven moment haar hand op Belafonte's arm legde.
De sponsor van de show wilde dat het fragment zou worden
verwijderd, hij was bang dat zuidelijke kijkers er aantstoot
aan zouden nemen. Clark weigerde. Het duet werd uitgezonden,
inclusief interracial touch, en was het gesprek van de dag.
Absurde toestanden die in Belafonte het vuur deden ontbranden.
Hij werd een vertrouweling van Martin Luther King die hij
waar mogelijk steunde, evenals de Kennedy's. Door zijn humanitaire
werk in Afrika ontmoette hij Nelson Mandela. Hij ontdekte
Miriam Makeba in een film ('Come Back Africa', 1959) en
haalde haar naar de VS, om samen met deze voice of South-Africa
een album op te nemen en midden jaren zestig een Grammy
Award te winnen. In dezelfde periode wist hij beroemdheden
als Sidney Poitier, Marlon Brando, Anthony Perkins en Paul
Newman te winnen voor de burgerrechtenbeweging.
In 1985 zet hij zich in voor Ethiopië, in 1994 voor
Haiti, daarna protesteert hij tegen de oorlog in Irak, en
tegenwoordig kijkt hij ook naar de kinderen in zijn eigen
land. "Amerika heeft de grootste hoeveelheid gevangenen
ter wereld, en het merendeel is zwart", vertelt de
hoogbejaarde Belafonte in de documentaire. "Dat is
een groot probleem."
Ergens valt ook nog de naam van Barack Obama senior die
ooit meekwam met een groep Kenianen om in Amerika te studeren.
Hier neigt de documentariste er wel naar om van Belafonte
een soort Forrest Gump te maken die per ongeluk aanwezig
was op alle historische momenten in de Amerikaanse geschiedenis.
De hagiografie (beschrijving van heiligenlevens) waarin
alleen nog bewondering klinkt, ligt op de loer. Van de andere
kant biedt de documentaire met een rijkdom aan archiefmateriaal
(inclusief fantastische clipjes en filmfragmenten) een boeiende
alternatieve geschiedenis van een wereldberoemde zanger
en acteur die zijn vormsel kreeg in de racistische jaren
veertig en vijftig, en ons daar op zijn 85ste toch aan wil
herinneren. Opdat die geschiedenis niet verloren gaat.
Jamaica
Farewell
Sweetheart From Venezuela
Kingston Market
Angelina
Jump In The Line
Matilda
Come Back Liza
Jump Down, Spin Around
Man Smart (Woman Smarter)
Harry
Belafonte
Day-O
1978
A Legendary Performer
Mama
Look A Boo Boo
Matilda, Matilda
Jump Down, Spin Around
Jamaica Farewell
John Henry
Shenandoah
Hava Nageela
Danny Boy
Scarlet Ribbions (For Her Hair)
All My Trials
When The Saints Go Marching In
2002
Island
in the Sun:
Track
Listing - Disc 1
The Complete Recordings
1949 – 1957
Lean
on Me
Recognition
How Green Was My Valley
Deep as the River
They Didn't Believe Me
Close Your Eyes
Whispering
Sometimes I Feel Like a Motherless Child
I Still Get a Thrill (Thinking of You)
Farewell to Arms
Smoke Gets in Your Eyes
The Night Has a Thousand Eyes
Venezuela
Simple, Simple, Simple
Only One Like Me
Chimney Smoke
A-Roving
Man Smart (Woman Smarter)
Jerry (This Timber Got to Roll)
Scarlet Ribbons (For Her Hair)
Shenandoah
Man Smart (Woman Smarter)
Gomen Nasai (Forgive Me)
Springfield Mountain (To-Roo-De-Nay)
Suzanne (Every Night When the Sun Goes Down)
Matilda
Track
Listing - Disc 2
Venezuela
Kukla-Mu
Pretty as a Rainbow
Acorn in the Meadow
I'm Just a Country Boy
Kalenda Rock (Mourning Song)
The Drummer and the Cook
The Fox
Delia
Soldier, Soldier
Lord Randall
John Henry
The Next Big River
Mark Twain
Mo Mary
Man Piaba
Take My Mother Home
Sylvie
Noah
Baby Darlin'
Hello Everybody
Troubles
Matilda
Track
Listing - Disc 3
Man Smart (Woman Smarter)
Waterboy
Scarlet Ribbons
Sylvie
In That Great Gettin' Up Mornin'
Jump Down, Spin Around
Will His Love Be Like His Rum?
Hosanna
The Jack-Ass Song
The Banana Boat Song (Day-O)
Star-O
Suzanne
Unchained Melody
Jamaica Farewell
I Do Adore Her
Dolly Dawn
Brown Skin Girl
Melda Massi
Come Back Liza
The Blues Is Man, Pt. 1
The Blues Is Man, Pt. 2
The Blues Is Man, Pt. 2
Mary's Boy Child
Merci Bon Dieu
Cucurrucucu Paloma
Track
Listing - Disc 4
Once Was
Hava Nageela
Jamaica Farewell
When the Saints Go Marching In
Merci Bon Dieu (From the Haitian Suite)
Once Was
Hava Nageela
Danny Boy
The Drummer and the Cook (Cockney Air)
Come O My Love
Shenandoah
Mary's Boy Child
Cucurrucucu Paloma
Tomas Mendez
Eden Was Like This
When the Saints Go Marching In
Track
Listing - Disc 5
Mama Look a Boo Boo
Cocoanut Woman
Island in the Sun
Mama Look a Boo Boo
Cocanut Woman
Scratch Scratch
Don't Ever Love Me
Cordelia Brown
Island in the Sun
Angelique-O
Haiti Cherie
Judy Drownded
Love, Love Alone
Lucy's Door
Fifteen (Theme from the World, The Flesh, And the Devil)
How Green Was My Valley
The Lord Is My Shepherd
I'm Goin' Away
2005
The
Essential Harry Belafonte
Midnight
Special
Island in the Sun
Zombie Jamboree (Back to Back)
Delia
Cocoanut Woman
Danny Boy [live]
Jamaica Farewell
Turn the World Around
The First Time Ever I Saw Your Face
Cu Cu Ru Cu Cu Paloma
I'm Just a Country Boy
Venezuela
Hava Nageela
Scarlet Ribbons (For Her Hair)
Man Smart (Woman Smarter)
Shenandoah
Angelina
Matilda
Empty Chairs
Jump in the Line (Shake, Senora)
Jerry (This Timber Got to Roll)
Waly Waly
In That Great Gettin' Up Mornin'
Cotton Fields [live]
And I Love You So
Those Three Are on My Mind
Goin' Down Jordan
Abraham, Martin & John
On Top of Old Smokey
My Lord What a Mornin'
Jump Down, Spin Around
Mary's Boy Child
Mama Look a Boo Boo [live]
(There's A) Hole in the Bucket
Take My Mother Home
Try to Remember
Banana Boat Song (Day O) [live]
2012
The
Very Best of Harry Belafonte
Man
Smart (Woman Smarter) (Live)"
"Mama
Look a Boo Boo" (Live)
"Jamaica Farewell"
"My Angel (Malaika)", duet with Miriam Makeba
"Try to Remember" duet with William Eaton
"Island in the Sun"
"Matilda"
"Jump in the Line" -
"A Hole In the Bucket (Live)", duet with Odetta
"Suzanne (Every Night When the Sun Goes Down)"
"Scarlet Ribbons (For Her Hair)"
"Cocoanut Woman"
"Shenandoah"
"Banana Boat Song (Day-O) (Live)"
Street
Calls: "Strawberry Woman" / "The Honey Man"
/ "Crab Man"
My
Man's Gone Now
Bess,
Oh Where's My Bess
There's
a Boat That's Leavin' Soon for New York
1965
An
Evening with
Train
Song
Belafonte/Makeba
In
the Land of the Zulus (Kwazulu)
Hush,
Hush (Thula Thula)
To
Those We Love
Give
Us Our Land
Ndodemnyama
Verwoerd!
Gone
Are My Children
Hurry,
Mama, Hurry!
My
Angel
Cannon
Lullaby
Show
Me the Way, My Brother
1966
An
Evening with
My
Moon"
Belafonte/Mouskouri
Dream
If
You Are Thirsty
The
Train
In
the Small Boat
The
Town Crier
Walking
on the Moon
The
Baby Snake
The
Wide Sea
Irene
1970
Harry
& Lena,
Walk
a Mile in My Shoes
For the Love of Life
My
Old Man- Harry Belafonte
It's
Always Somewhere Else - Lena Horne
In
My Life - Lena Horne
The
Ghetto - Harry Belafonte
Brown
Baby - Lena Horne
Down
on the Corner - Harry Belafonte
Subway
to the Country - Harry Belafonte
Measure
the Valley - Lena Horne
Love
Story - Duet Harry Belafonte and Lena Horne
I
Want to Be Happy - Lena Horne
The
First Time Eve - Duet Harry Belafonte and Lena Horne
Don't
It Make You Wanna Go Home - Duet Harry Belafonte and Lena
Horne
Abraham,
Martin and John - Harry Belafonte
1982
Künstler
für den Frieden
Künstler
für die Frieden
was
het initiatief van West-Duitse kunstenaars opgericht in
1981 door Eva Mattes en anderen, die de vredesbeweging van
die tijd ondersteunden en tot 1983 vier grote concerten
onder dezelfde naam organiseerden: op 12 september 1981
in de Audimax van de Universiteit van Hamburg, op 21 november
1981 in de Dortmund Westfalenhalle, op 11 september 1982
in het Bochum Ruhr Stadion en op 2 en 3 september 1983 in
het St. Pauli Stadion in Hamburg.
Het Bochum-concert in 1982 was het grootste van hen. Voor
ongeveer 200.000 toeschouwers traden meer dan 200 artiesten,
waaronder Esther Bejarano, Harry Belafonte,
Joseph Beuys, de bots, Franz Josef Degenhardt, Katja Ebstein,
Maria Farantouri, Gitte Hænning, André Heller,
Hanns Dieter Hüsch, Udo Lindenberg, Miriam Makeba,
Ulla Meinecke, Bill Ramsey en Konstantin Wecker.
1993
Falling
in Love Again
Two
Duets with Nana Mouskouri
2001
The
Long Road to Freedom:
An Anthology of Black Music
The
Long Road to Freedom: An Anthology of Black Music
is
een re-creatie van Afrikaanse muziek in verschillende uitvoeringen
door ervaren professionele vocalisten en instrumentalisten;
het is muziek die aan het tijdperk van geluidsopname voorafging.
Met "Afrikaans gematrixeerd" wordt bedoeld "Afrikaans
geworteld", "Afrika als oorsprong" en "geëvolueerd
uit een originele Afrikaanse vorm."
Het bevat vijf CD's, een DVD en een boek, allemaal ingesloten
in een decoratieve doos. De cd's en dvd's bevinden zich
in een decoratief folio. De dvd is een dubbelzijdige schijf
die zowel in het NTSC- als in het PAL-formaat is kan worden
afgespeeld, waardoor het programma op de meeste dvd-spelers
over de hele wereld kan worden afgespeeld. Good Night Irene,
een schilderij van wijlen Charles Wilbert White, siert de
voorkant van de doos. Harry Belafonte en
The Long Road to Freedom: An Anthology of Black Music zijn
er trots op geassocieerd te zijn met The National Underground
Railway Freedom Centre.